Łysienie androgenetyczne/ androgenowe

Łysienie androgenetyczne/ androgenowe

Łysienie androgenetyczne czesto nazywane androgenowym to łysienie charkaterystyczne zarówno dla kobiet, jak i dla mężczyzn. Nazywane jest androgenetycznym, bo wywoływane jest przez androgeny - rodzaj hormonów płciowych. Najbardziej znanym androgenem jest testosteron.
Grupa osób z łysieniem androgenetycznym rośnie wraz z wiekiem i dochodzi do 42% u kobiet i 80% u mężczyzn (za: Choroby włosów i skóry owlosionej, pod red. L. Brzezińskiej-Wcisło). W dzisiejszym wpisie zajmiemy się łysieniem mężczyzn.

Łysienie androgenetyczne mężczyzn

Jak już wspomniałam powyżej, łysienie androgenetyczne jest powszechnym problemem wśrod mężczyzn. W wieku podeszłym zdecydowana większość z nich cierpi na tę przypadłość. Oczywiście w różnym stopniu zaawansowania.
Poniżej grafika z typami łysienia przez mężczyzn (źródło:Choroby włosów i skóry owlosionej, pod red. L. Brzezińskiej-Wcisło), z pewnością rozpoznajesz tu siebie, tatę, brata, dziadka, wujka czy znajomych:

Jakie są przyczyny MPHL?

Nie ma wątpliwości, ze przede wszystkim łysienie to jest uwarunkowane genetyczne. Jeśli chcesz wiedzieć, czy jesteś zagrożony, przyjrzyj się swojemu tacie, a także dziadkom i wujkom (szczególnie ze strony matki).
Geny, które predysponują Cię do takiego łysienia to geny AR. Geny AR sa odpowiedzialne za regulację tego, jak bardzo androgeny działają wprost na nasze mieszki włosowe. Odpowiadają one za receptory AR.
Czyli tak jakby receptory AR stoją na drzwiach do mieszka włosowego i decydują, czy chcą przyjąć hormon płciowy androgenny. Jeśli się zdecydują, włos wypadnie. Jeśli się nie zwiążą z hormonem, problemu wypadania nie ma.
To wszystko dlatego, że silne androgeny po związaniu się z receptorem AR powodują szybkie przejście włosa w fazę telogenową - czyli powodują jego zestarzenie się i wypadnięcie.
MPHL zaczyna się objawiać w różnym wieku - od okresu dojrzewania i nasila się z czasem.

Rejony łysienia

Pamiętasz jeszcze rysunek z typami łysienia powyżej? Z pewnością zauważyłeś, że w żadnym z typów łysienie nie wystąpiło w części potylicznej (dolna tylnia część głowy). Dlaczego?
Dzieje się tak, ponieważ receptory AR nie są rozmieszczone na całej głowie. A jeśli ich nie ma, łysienie nie wystąpi, bo androgen nie ma jak dotrzeć do mieszka włosowego.

Jak walczyć z takim łysieniem?

Dobra wiadomość jest taka, że można powalczyć o zmniejszenie łysienia.
Zła natomiast taka, że nie powstrzymamy go całkowicie.
Jednak szanse mamy duże - a to dlatego, że jeśli nawet nasze receptory AR łączą się z androgenami to nie powoduje to "śmierci" mieszka. Po prostu włosy szybciej wypadają, co kolejno prowadzi do ich osłabienia, z jednej cebulki zaczyna wyrastać 1 włos zamiast 3-5, stają się one słabsze (meszek zamiast włosów), dopiero później przestają wyrastać całkowicie.
Musimy więc je wzmacniać. Jak to zrobić? Tak samo jak w przypadku zwykłego wypadania:
- picie drożdży,
- picie siemienia lnianego,
- picie pokrzywy i skrzypu,
- wcieranie wcierek drogeryjnych w skórę głowy,
- wcieranie kozieradki,
- unikanie mocnych detergentów.
Nie zatrzyma to łączenia się androgenów, ale wzmocni nasze cebulki. Odżywione wewnętrznie i zewnętrznie włosy mogą znowu wyrastać w większej ilości z jednej cebulki, mogą rosnąć mocniejsze (co widać jako ciemniejsze i grubsze włosy - można to łatwo zauwazyć szczególnie, jeśli byliśmy już na etapie meszku).
I bardzo ważna jest tu regularność.
To naprawdę działa - trzeba tylko odzywiać i pobudzać skórę głowy, a włosy będą rosły. Jako przyklad warto przeczytać historię Magdy na blogu Anwen, która cierpi na łysienie plackowate. Łysienie plackowate ma nieco inną charakterystykę, ale co ważne jest określane jako dużo trudniejsze do zaleczenia. Nawet przy leczeniu farmakologicznym włosy niekoniecznie chcą odrastać. A jednak przy leczeniu, a następnie regularnej pielęgnacji Magdzie się udało.

Bardziej inwazyjna metoda to przeszczep włosów. Wówczas mieszki bez receptorów AR (np. z potylicy) są przeszczepiane w miejsce tych podantych na androgeny. Ponieważ one AR nie mają, nie zostaną osłabione hormonami.


Wszystkie informacje powyżej są przedstawione w nieco uproszczonej wersji, aby były bardziej przystępne. Jeśli chcesz poznać mechanizmy bardziej dokładnie, sięgnij po literaturę naukową.

Łysienie nieandrogenowe (nieandrogenetyczne)

Łysienie nieandrogenowe (nieandrogenetyczne)

Łysienie, które nie wynika z problemów hormonalnych jest co do zasady łatwiejsze do zażegnania. W pierwszym kroku musimy sprawdzić, czy to łysienie a nie wypadanie.

Jeśli to łysienie, musimy przede wszystkim zdiagnozować przyczynę. Czynniki powodujące łysienie mogą być różne - zarówno zewnętrzne (Z) jak i wewnętrzne (W). Poniżej przykłady:
- stres (W),
- niedobór witamin i minerałów (W),
- zbyt wysoka temperatura - np. suszenie gorącym powietrzem skóry głowy, oparzenie (Z),
- zbyt niska temperatura - "zmrożenie" skóry głowy przy dużych mrozach (Z),
- uraz głowy (Z),
- niewłaściwa pielęgnacja: podrażnianie skóry głowy (Z),
- wysoka gorączka (W),
- zanieczyszczenie skóry substancjami toksycznymi (Z),
- kuracja antybiotykowa (W),
- chemioterapia (W).


Ważne w przypadku łysienia jest pamiętanie o tym, że dzielimy je w zależności od fazy cyklu życia włosa, w której następuje jego utrata. Rodzaje łysienia w oparciu o to kryterium to:
1. anagenowe: na skutek silnego działania czynnika rozwój włosa zostaje zahamowany natychmiast i w ciągu maksymalnie 14 dni wypada.
2. telogenowe: na skutek działania czynnika cykl życia włosa ulega skróceniu i włos przechodzi szybciej w fazę telogenową (czyli w ostatnią fazę życia, kiedy już nie rośnie) i wtedy wypada. Dochodzi do tego w ciągu 2-4 miesięcy od zadziałania czynnika.
W zależności od tego, jak silnie lub długo działa (działał) czynnik nasza skóra może zareagować jednym z tych dwóch typów łysienia.
Przykład:
1. używanie zbyt silnych detergentów, które codziennie delikatnie podrażniają skórę głowy -> cykl życia podrażnianego włosa będzie krótszy, ale nie wypadnie on od razu - łysienie telogenowe
2. użycie kosmetyku, na który reagujemy bardzo mocną reakcją alergiczną -> włos od razu zacznie obumierać i szybko wypadnie - łysienie anagenowe.

Najczęściej mamy do czynienie z łysieniem krzyżowym - to znaczy, że część włosów reaguje wypadaniem anagenowym, a część telogenowym, w zależności od ich wrażliwości i podatności na różne czynniki.


Znając te zależności, łatwiej jest zrozumieć działanie preparatów i wcierek przeciw wypadaniu: pierwsze efekty widzimy szybko (po kilku dniach, tygodniu, dwóch tygodniach). Jest to spowodowane zatrzymaniem łysienia anagenowego. Efekt bardziej długoterminowy to mniejsze wypadanie w okresie późniejszym (zarówno przy ciągłym używaniu preparatu czy wcierki jak i po zaprzestaniu). Jest to efekt zatrzymania wypadania telogenowego. Tak naprawdę ten efekt ma większy wpływ na gęstość naszych włosów, bo powstrzymaliśmy włosy przed wcześniejszym starzeniem się,

Anagen, katagen, telogen - cykl włosowy

Anagen, katagen, telogen - co oznaczają te tajemnicze słowa?
Są to poszczególne fazy cyklu włosowego. Gdyby porównać je do etapów życia człowieka to byłoby to: młodość, dojrzałość i starość.
Najwięcej powinniśmy mieć na głowie włosów anagenowych - około 80%. Anagen to faza wzrostu włosa, przeciętnie trwa około czterech lat. Anagen dzieli się na sześć podokresów, z czego dopiero szósty (anagen VI) jest widoczny na zewnątrz, pozostałe dzieją się jeszcze zanim włos wyrośnie ponad naskórek. Trzeba pamiętać, że mimo że anagen jest fazą wzrostu, to rosnący włos w swojej części "na zewnątrz" skóry jest martwy. Nie ma więc możliwości, żeby na przykład rozdwojone końcówki zrosły się.
Katagen jest okresem przejściowym między anagenem a telogenem. W tym czasie wewnątrz naszej skóry zachodzą zmiany, które powodują, że włos traci możliwość rośnięcia. Okres ten jest krótki - to zaledwie dwa tygodnie.
Następnie włosy wchodzą w fazę telogenu. Trwa on kilka miesięcy. Najczęściej włos taki wypada wtedy, kiedy od dołu wypycha go nowy w fazie anagenu. Zdarzają się też sytuacje, że nowy włos nie rośnie, jednak włos telogenowy wypada mimo to, ze względu na to, że kolba włosa poluzowuje się, aż w końcu wypada. Włosów telogenowych powinno byc mniej niż 20%.


A teraz obrazki (źródło: Choroby włosów i skóry owłosionej, pod red. Ligii Brzezińskiej-Wcisło, Termedia Wydawnictwa medyczne, Poznań 2015):
Włos anagenowy - widać, że opuszka jest młoda i obok telogenowy - gdzie opuszka jest już zrogowaciała, a kolba włosa się wewnątrz niej poluzowuje: